Dlaczego wełna „gryzie”?

Znasz to uczucie, kiedy wkładasz ciepły wełniany sweter i co 5 minut musisz się drapać? Jeśli tak, z pewnością zastanawiasz się, dlaczego wełna „gryzie” i czemu swetry, koce, szaliki i czapki z wełny cieszą się niesłabnącą popularnością. Otóż… wełna wcale nie musi „gryźć”, więc nie warto się do niej zniechęcać! W dzisiejszym wpisie obalamy mit związany z ciemną stroną wełny, która przez wielu postrzegana jest jako drapiąca i gryząca.

Grubość wełnianego włókna

Jeśli zależy Ci na tym, by wełna była delikatna w dotyku, staraj się wybierać jak najcieńsze włókna. Przykładowo: włókno wełny owcy górskiej jest dwa razy grubsze niż włókno moherowe z kóz angorskich, co przekłada się na sztywność materiału. Oprócz klasycznej wełny owczej dużą popularnością cieszy się wełna z owiec merynosowych. Koce merino są delikatniejsze i lżejsze niż wełniane, dlatego nie ma obaw, że taka wełna będzie „gryząca”. Do włókien wełnianych zaliczamy również kaszmir, czyli wełnę z kóz kaszmirskich, która jest puszysta, miękka i niezwykle delikatna dla skóry. Nie dziwi więc, że koce z kaszmirem są chętnie wybierane, mimo że kosztują nawet dwa razy tyle co koce wełniane. Warto więc pamiętać, że im grubsze włókno, tym bardziej szorstka wełna. 

Grubość włókien mierzymy w mikronach (1 μm = 0,001 mm):

• 70 mikronów – włos ludzki,
• 26-29 mikronów – wełna z polskich owiec,
• 21-28 mikronów – wełna z kóz angorskich (moher),
• 15-24 mikronów – wełna merino,
• 14-16 mikronów – kaszmir.

Za próg przyjemny dla skóry przyjmuje się grubość wełny do ok. 25 mikronów. Oprócz grubości włókna wiele zależy również od poziomu wrażliwości skóry.

Wełna żywa i martwa

Na to, czy wełna „gryzie”, wpływa też sposób pozyskiwania surowca. Możemy więc wyróżnić wełnę żywą i martwą. Wełna żywa jest pozyskiwana od owiec żywych, strzyżonych raz w roku. Dzięki 12-miesięcznej przerwie w strzyżeniu owcze runo ma czas na regenerację i uzyskanie odpowiedniego odrostu. Żywa wełna wyróżnia się wszystkimi zaletami przypisywanymi wełnie i nie powinna „gryźć”. 

Z kolei wełnę martwą (skórną) pozyskuje się od martwych owiec, co sprawia, że surowiec jest mało elastyczny i matowy. Dzieje się tak wskutek utraty wartości energetycznej włókna wraz ze śmiercią owcy. Taka wełna jest bardziej szorstka w dotyku i może podrażniać skórę. Najgorszej jakości surowcem jest wełna garbarska, którą pozyskuje się od owiec martwych z wykorzystaniem środków chemicznych. Równie niskiej jakości jest wełna futrzarska, pochodząca z odpadów powstających podczas szycia futer, oraz wełna wtórna, czyli ponownie przetworzona. Choć te dwie ostatnie wpisują się w trend Zero Waste, ich jakość pozostawia wiele do życzenia. Trwałość takiej wełny niejednokrotnie jest zwiększana poprzez dodawanie włókien syntetycznych, takich jak poliamid.

Czy wełna może uczulać?

Naturalne wełniane włókna zawierają lanolinę, czyli wosk zwierzęcy powstający podczas czyszczenia wełny. Lanolina powleka każde włókno, chroniąc tkaninę przed zanieczyszczeniami i kurzem – to właśnie dlatego wełniane koce nie muszą być często prane. Jednak powszechnie uważa się, że zawarty w niej alkohol lanolinowy może wywoływać podrażnienia u osób uczulonych na tę substancję. 

W 2017 roku opublikowano wyniki badania, które obalają mit związany z alergią na wełnę. W materiałach z ostatnich 100 lat naukowcy nie znaleźli żadnych dowodów potwierdzających, że wełna może powodować reakcje skórne. Dotyczy to również wspomnianej lanoliny – w przypadku nowoczesnych tekstyliów wełnianych istnieje bardzo małe prawdopodobieństwo wystąpienia uczulenia. Zdaniem badaczy podrażnienia skórne dotyczą po prostu wszystkich włókien o średnicy powyżej 30 mikronów. Badanie wykazało również, że cienka wełna merynosowa nie powoduje swędzenia, a przy tym może przynosić korzyści w leczeniu egzemy.

Dlaczego warto sięgać po koce z wełny?

Wełna to naturalne włókno o niezwykłych właściwościach. Szczególnie popularne są wełniane koce, które zimą grzeją, a latem chłodzą, doskonale odprowadzają wilgoć, dobrze przepuszczają powietrze i są odporne na kurz oraz zabrudzenia, dzięki czemu nie wymagają częstego prania. Wełna ma również właściwości zdrowotne, dlatego koce z wełny łagodzą bóle reumatyczne oraz bóle stawów i kręgosłupa, a przy tym poprawiają krążenie.